‘Algemene en generale hervorming van de hele wijde wereld’ met deze woorden begint de Fama Fraternitatis. De eerste regel van het eerste manifest waarmee de Rozekruisers in het begin van de 17e eeuw naar buiten kwamen, gaf meteen het doel aan en de reden waarom wij op dat moment de openbaarheid opzochten. Kijk eens naar de wereld rond het jaar 1600. Het was een afschuwelijke tijd. Meer dan duizend jaar hadden wij ons verscholen. Maar het ging zo niet langer. We konden niet langer zwijgend vanuit de verborgenheid toekijken. De wereld moest veranderen.
Het is gemakkelijk om naar de wereld om ons heen te kijken en te zien wat er allemaal mis is en wat er beter kan. Maar laten we eens kijken naar wat wij in de ruim vierhonderd jaar na het verschijnen van de Fama Fraternitatis allemaal hebben bereikt.
Vrijwel al het land in Europa was eigendom van de edelen. De boeren die er woonden waren horigen, ze moesten een deel van hun tijd werken voor de adel en mochten het land niet verlaten, ze waren weinig meer dan slaven. Een groot deel van die adel leidde door inteelt aan allerhande gebreken en geestesziekten. Inmiddels zijn er geen horigen meer en de adel is zijn bevoorrechte positie grotendeels kwijt.
De straffen waren afgrijselijk en de misdrijven waarvoor je kon worden veroordeeld waren gebaseerd op angst, bijgeloof en willekeur. Mensen werden levend verbrand omdat ze jood of heks waren, of omdat ze beweerden dat de Aarde om de Zon draait. Lijfstraffen waren een publiek vermaak, hoe wreder de straf hoe beter. Tegenwoordig zijn de doodstraf en lijfstraffen in de meeste landen afgeschaft.
De rooms-katholieke kerk verkeerde in een enorme crisis. Geestelijken werden steenrijk met het verkopen van aflaten en het opvoeren van missen voor mensen die de gruwelijkste misdaden hadden begaan. Geharnaste bisschoppen vochten veroveringsoorlogen uit. Corrupte kardinalen konden het pausdom kopen en leefden met hun maîtresses en kinderen in krankzinnige overdaad. De huidige stand van zaken is nog verre van ideaal, maar de Reformatie heeft een einde aan de ergste uitwassen gemaakt.
Slavernij was alomtegenwoordig. Er was véél meer slavernij dan wij nu te horen krijgen, niet alleen in Afrika en Amerika maar ook in Europa en Azië. En je kon om van alles tot slaaf gemaakt worden. Je hoefde maar van het verkeerde geloof te zijn, hugenoot of moslim bijvoorbeeld. Of een verboden beroep hebben, zoals piraat, predikant of in ongenade gevallen minister. Of soldaat zijn in het verliezende leger. In verkapte vormen komt het nog wel voor, maar officieel is slavernij nu wereldwijd afgeschaft.
De afstanden waren enorm. Van Antwerpen naar Amsterdam was je drie dagen tot een week onderweg. Inmiddels ben je in anderhalve dag aan de andere kant van de wereld.
De levensverwachting was 35-40 jaar. Veel kinderen stierven jong en vrouwen stierven vaak in het kraambed. Jonge mannen gingen vooral dood door geweld van oorlogen en roversbendes. Nu is de gemiddelde levensverwachting ruim tweemaal zo hoog.
De wetenschap stond nog maar in de kinderschoenen: natuur- en scheikunde waren nog alchemie, de astronomie stond nog in dienst van de astrologie. De tandheelkunde bestond uit het trekken van rotte kiezen en een arts behielp zich met kruidenpreparaten en aderlaten.
Bijna overal hadden vorsten en koningen in de afgelopen eeuwen de absolute macht en zij regeerden zonder enige rem. In de 21e eeuw wordt een groot deel van de landen geregeerd door een vorm van democratie.
Er is dus een heleboel veranderd. Op welke manier hebben we dat voor elkaar gekregen? De formule is simpel, maar het pad duurt lang. Verbeter de wereld, begin met jezelf. Ieder van deze resultaten is het gevolg van de tomeloze inzet van idealisten. Toegegeven, dat waren niet alleen Rozekruisers. Maar heel veel van de anderen zijn wel op hun weg gewezen door onze idealen en onze traditie. Voor de komende eeuw heeft de opperste raad van de Rozekruisers Orde daarom haar visie als volgt geformuleerd:
De visie van de Aloude Mystieke Orde Rosae Crucis.
Wij zijn een gemeenschap die het licht van de Rozekruisers Traditie bewaart en doorgeeft. De Rozekruisers traditie leidt mensen naar het verhogen van hun bewustzijn en het ervaren van innerlijke vrede, om zo de wereld te verbeteren.
Wij bereiken dit door inclusieve samenwerking, onderlinge steun, de toepassing van mystieke praktijken, het bevorderen van continu leren en het stimuleren van wereldwijde interactie, terwijl wij milieuduurzaamheid en zorgzaam en verantwoordelijk bestuur handhaven.
Dit klinkt misschien abstract, maar dat is het niet. Samenwerking, steun, mystieke praktijk en continu leren vinden wij in de lokale afdelingen en in de lessen. Duurzaamheid en zorgzaam en verantwoordelijk bestuur worden gewaarborgd door de structuur en de richtlijnen van onze Orde en haar hoofdbestuur. Zo gaan wij door op onze missie om de wereld te hervormen en ooit op Aarde een ideale maatschappij te bewerkstelligen.
