Wie kent niet de mensen die je de oren van het hoofd praten, maar die nooit luisteren naar wat een ander te vertellen heeft? Die mensen leren nooit iets van een ander en zij gaan er klakkeloos van uit dat wat zij zeggen waar is, dat hun boodschap door de omstanders interessant gevonden wordt. Maar dat hoeft helemaal niet zo te zijn. Wie niet luistert naar wat de ander zegt, komt er niet achter of de ander begrepen heeft wat hij zegt. En hij zal al helemaal niet weten of die ander het met hem eens is. Zo komt het dat mensen vaak langs elkaar heen praten. Ieder heeft zijn eigen verhaal dat hij kwijt wil en zegt dat, zonder te luisteren naar de gesprekspartner.

Tijdens de opleiding is luisteren daarom het eerste wat een psycholoog leert. En dat is niet gemakkelijk. Luisteren is niet begrijpend knikken en hum-hummen. Luisteren is een heel actieve betrokkenheid. Hoor wat de ander zegt, probeer het samen te vatten en vraag dan of je het goed begrepen hebt. Voordat je dat kan, moet je leren om jezelf minder belangrijk vinden dan de ander. De therapeut is er namelijk voor zijn cliënt en niet voor zichzelf. Een goede luisteraar zwijgt om erachter te komen wat de spreker bedoelt. Wij moeten daarom eerst leren zwijgen voordat wij kunnen beginnen te luisteren. Wie zelf spreekt, luistert slecht omdat de eigen stem andere geluiden geen ruimte geeft. Om te leren, moeten wij dus eerst ruimte maken. Als kinderen achter in de klas zitten te praten, horen zij niet wat de meester zegt.

De leerlingen van Pythagoras moesten eerst jarenlang alleen maar luisteren naar de stem van de meester die van achter een gordijn tegen hen sprak. Soms sprak hij niet eens, maar liet hij hen alleen maar harpmuziek horen. De overlevering vertelt dat het de leerlingen niet was toegestaan de meester te zien, voordat ze al zijn kennis hadden ontvangen. Want hem zien, dat zou de aandacht op de meester vestigen en niet op wat hij hun vertelde. Zwijgend dachten zij na over de boodschap van de meester en pas als zij alles hadden gehoord en er zelf over hadden nagedacht, werden zij ingewijd. Dan pas mochten zij Pythagoras ontmoeten en dan konden zij de enkele vraag stellen waar zij in die lange jaren niet zelf uit waren gekomen.

De monografieën van de AMORC worden op een soortgelijke wijze door de leden thuis bestudeerd zonder dat wij ooit de schrijver daarvan ontmoeten. Wij kunnen gelukkig wèl vragen stellen, maar daarvoor moeten we schrijven aan een klassemeester die, net als de meester van de Pythagoreërs, anoniem en onbekend blijft. Pas als men een graad helemaal voltooid heeft, kan men deelnemen aan het forum van die graad.

Wij hebben allemaal ervaren dat de gesprekken in de koffiekamer na de convocatie veel geanimeerder zijn dan in de Tempel. Weg van de plechtige sfeer zijn wij vrij om elkaar in de rede te vallen, om onze eigen mening te geven en naast die van de ander te zetten. Maar, omdat wij net hebben deelgenomen aan een ritueel en daardoor op elkaar afgestemd zijn, staan wij veel meer open voor elkaar dan in een alledaagse conversatie. We luisteren beter en daardoor komt er gemakkelijk een echt gesprek op gang.