Vandaag wil ik het graag weer eens met jullie hebben over het tweede woord in de naam AMORC, Mystiek. Als wij willen kijken naar de definities van een begrip, dan is het internet het eerste waar de moderne westerse mens naar grijpt. Ik kijk daarom eerst maar naar Wikipedia. Zoals ik al eerder schreef wordt mystiek daar omschreven als “het hartstochtelijk streven naar een persoonlijke vereniging van de ziel met God. De term mystiek verwijst ook naar de achterliggende leer over kennis en persoonlijke ervaringen van toestanden van bewustzijn voorbij de normale menselijke perceptie.”
Mystiek als streven is dus niet geheimzinnig of geheim. Het doel van iedere mysticus is om ‘het hogere’ te leren kennen. In dat opzicht is het nuttig om ons te herinneren dat de term Gnosis ‘weten’ betekent. De gnostiek was een stroming uit de eerste eeuwen van het christendom. Zij zetten zich af tegen het blinde geloof, dat door de kerk werd verlangd. Een gelovige is iemand die gelooft dat God bestaat. Een agnosticus is iemand die niet weet of God bestaat. En een gnosticus was iemand die niet wil geloven, maar streeft naar zeker weten, door eigen ervaring. In dat opzicht is iedere mysticus dus een gnosticus.
De technieken waarmee de mystici hun resultaten bereikten werden toen, en nu nog steeds, bewaard en doorgegeven in colleges, mysteriescholen en besloten genootschappen. AMORC is een erfgenaam van deze leringen. Wij zijn een mystieke Orde, dat betekent aan de ene kant dat wij ernaar streven om onze leden die éénwording te laten ervaren en anderzijds dat wij ons inzetten om ‘de achterliggende leer’ door te geven. Die achterliggende leer is altijd voorbehouden geweest aan een enkeling, de ingewijden. Daarom is er duizenden jaren lang maar heel weinig van naar buiten gebracht. Het overgrote deel van de overgebleven teksten uit de tijd van de gnostici zijn niet geschreven door de mystici zelf, maar door hun leerlingen.
Binnen enkele eeuwen bestond de gnostiek uit een ingewikkeld systeem van geloofsartikelen, die even onbewijsbaar waren als de dogma’s van de kerk. Veel van die gnostieke leerstellingen waren volgens mij ontstaan doordat legitieme openbaringen die mystici hadden ontvangen, niet goed begrepen werden door degenen die hun visioenen probeerden te interpreteren. De mystici hadden de éénwording met de schepping en de goedheid van het opperwezen direct ervaren. Ik kan mij zo voorstellen dat hun volgelingen uit de eerste eeuwen van onze jaartelling om zich heen keken. In plaats van de goddelijke schoonheid en de liefde van de schepper, zagen zij een wereld die in zeer veel opzichten onvolmaakt en verre van goed en rechtvaardig was. Zij probeerden om de geopenbaarde gnosis in te passen in het denkkader van Grieks-Egyptische tovenaar-priesters.
Voor ons Rozekruisers is de gnosis dus niet het geheel van theorieën over de demiurg, de onreinheid van de schepping en andere negatieve oordelen van de gnostische christenen. Gnosis is voor ons geen theorie, maar onze eigen ervaring van het Kosmisch bewustzijn, onze eigen contacten met spirituele wezens, onze eigen dromen en visioenen. Met andere woorden onze eigen realisatie van het Goddelijke.
Deze ervaringen zijn vanzelfsprekend heel erg persoonlijk. Voor veel mensen is het doen ontwaken van onze sluimerende vermogens een kwestie van veel oefenen en geduld. Maar sommigen zullen al snel spectaculaire effecten bereiken. Denk niet dat het uitblijven van resultaten alleen van uw eigen niveau van spirituele ontwikkeling afhangt.
Na positieve resultaten in het begin van uw lidmaatschap, zullen vaak verderop juist allerlei hindernissen opdoemen. In onze lessen hebben wij het over ‘de wachter op de drempel’ die ons beproeft. Ieder van ons wordt voor een inwijding geconfronteerd met onze zwakheden.
Een andere bekende term is ‘de donkere nacht van de ziel’. Dit slaat met name op een meer of minder lange periode van beproeving, eenzaamheid en vertwijfeling die voorafgaat aan de verlichting, ‘de gouden dageraad’. Er lijkt een plafond gekomen te zijn aan je spirituele ontwikkeling en soms zelfs een terugval. Er zit weinig anders op dan stug doorzetten en indien nodig te proberen het vertrouwen terug te vinden in de ingeslagen weg.
Een derde probleem waar wij tegenaan kunnen lopen is ‘verdwalen in de tuin der alchemisten’. Dat wil zeggen dat wij het einddoel van de mysticus uit het oog verliezen. Er zijn allerlei manieren waarop wij kunnen verdwalen. Extase is voor veel mystici een belangrijke stap om nader tot God te komen. Maar als extase een middel wordt om aan het dagelijks leven te ontkomen, dan kom je niet van je plaats. Sommigen lopen vast in gehechtheid aan rituelen, regels en procedures, waardoor hun geest gesloten blijft. Anderen raken zó gefascineerd in een bepaald onderwerp, dat zij zich alleen daar nog op willen richten. Weer anderen raken overtuigd van hun eigen gelijk en werpen zich op als geestelijk leider, nog voordat zij het Kosmisch bewustzijn hebben ervaren.
En soms heb je gewoon zelf niet door dat je wel degelijk groeit. Als de psychische centra heel geleidelijk ontwaken en de spirituele zintuigen heel langzaam opengaan, dan lijkt het net alsof er niets gebeurt. Kijk je dan terug naar hoe je pak hem beet tien jaar geleden in het leven stond, dan zie je toch enorme veranderingen.
