Regelmatig stellen mensen mij een vraag die ik dan kan gebruiken als onderwerp voor een Blogpost. Veel nieuwe leden van AMORC hebben er bijvoorbeeld moeite mee dat begrippen in onze Rozekruisers studie westerse namen dragen, terwijl zij gewend zijn aan de oosterse termen. Zo hebben wij het over ‘psychische centra’ en een veel voorkomende vraag is of daarmee hetzelfde bedoeld wordt als met de term ‘chakra’s’. Het korte antwoord is “Ja, in principe wel, maar het ligt wat ingewikkelder.” En voor het lange antwoord moet ik naar onze monografieën verwijzen.
Het maken van een vertaalslag tussen Oosterse en Westerse terminologie, tussen de verschillende stromingen binnen de Westerse esoterie onderling, en daarbovenop de begripsverwarring die de New Age beweging met zich meebrengt; dat is een probleem waar AMORC al sinds het begin van de vorige eeuw tegen aanloopt.
Een klein voorbeeld: de elementen. In AMORC werken wij met de vier Westerse elementen Vuur, Lucht, Water en Aarde. Maar wij noemen ze ‘principes’ teneinde ze te onderscheiden van de chemische elementen. De leer van de vier principes is Middeleeuws, maar ze wordt nog steeds gebruikt binnen diverse Westerse esoterische systemen zoals Theosofie en de Antroposofie. Bij AMORC werken de vier principes binnen de stoffelijke wereld op het mesoniveau. Dat wil zeggen het niveau van de mens en van onze planeet Aarde. Hier begrijpen wij elkaar in het Westen, maar het wordt verwarrend als wij proberen te communiceren met het Oosten. In het Oosten onderscheidt men namelijk vijf elementen: Vuur, Water, Aarde, Metaal, en Hout. De eerste drie lijken enigszins overeen te komen met de westerse principes die dezelfde naam dragen, maar Metaal en Hout zijn samen niet wat wij in het Westen onder Lucht verstaan.
Ik had het over het mesoniveau. Om de verschillende niveau’s van de stoffelijke wereld te begrijpen, gebruiken wij in de Rozekruisers terminologie een drietrapsraket: electronen, atomen en moleculen. Dat zijn drie ‘treden’ in de verstoffelijking van Geest energie. In de alchemie komen die overeen met kwik, zwavel en zout. Wat wij nu elektriciteit noemen, werd in de 18e eeuw nog met de term kwik aangeduid. De bliksem werd bijvoorbeeld door Louis-Claude de Saint-Martin beschreven als kwik-activiteit. Voor mij zijn de electronen uit onze lessen meer dan alleen de natuurkundige electronen, maar omvat de term alle subatomaire golf/deeltjes. Het niveau van de electronen (kwik) is dan de, voor een mensenbrein vrijwel onvatbare, quantumfysica. Het microniveau. Met het niveau van de atomen (zwavel) komen we bij het mesoniveau, de voor onze zintuigen en voor onze hersenen begrijpbare waarneembare wereld. Dit atomaire niveau gaat over de 108+ elementen van de scheikunde. Als deze atomen verbindingen aangaan komen we op het niveau van de moleculen (zout). De oude leer van AMORC heeft zijn oorsprong in de Westerse alchemie. Ze gaat uit van Geest en komt uiteindelijk in de stof. De theorievorming van de wetenschap legt die weg in omgekeerde volgorde af en begint voorzichtig tot dezelfde conclusies gekomen.
Oosterse alchemie is vooral gericht op de Levenskracht. Of je die nu Ki, Chi, Prana of Vital Life Force noemt. Deze energie is de andere polariteit van Nous, Ze gehoorzaamt dan ook aan andere wetten dan de Geest polariteit. Hier gaat het over een macroniveau, de Kosmos zelf. Vanuit een onbegrijpbare éénheid (Tao), via dualiteit (Jin en Yang), vijf elementen, de windrichtingen en het midden daalt men af naar begrip van de Aardse wereld. Ik kan hier lang over doorgaan. Maar het punt is hopelijk wel duidelijk. Het begrip ‘element’ is maar één enkel voorbeeld van de moeilijkheden waar je tegenaan loopt als je verschillende wereldbeelden met elkaar probeert te harmoniseren. Daarom adviseren wij om het in het begin van de Rozekruisers studie bij één denkkader te houden. Al houden wij ons binnen de Orde soms zelf ook niet consequent aan dat advies. De begrippen Lichaam, Ziel en Geest hebben binnen de TMO alweer een iets een andere betekenis dan in de AMORC lessen.
