22 september 2020

Na een lange, warme zomer is de herfst weer aangebroken. Ik ben inmiddels zestig geworden, maar door de Covid heb ik dat niet kunnen vieren. Dat is op zich wel jammer, maar in mijn omgeving is niemand ziek geworden en dat willen wij graag zo houden.

We zien iedere dag op het nieuws dat het aantal besmettingen weer toeneemt. Vooral tieners en jong-volwassenen lijken massaal de regels aan hun laars te lappen. Ik woon in Leiden. Dat is een studentenstad. In de parken is ’s nachts overlast van jonge mensen die feest vieren en in de grachten zwemmen. De politie moet regelmatig uitrukken om de orde te herstellen. Maar dat is de éne kant van de medaille. Honderd tot tweehonderd raddraaiers in een stad van 120.000 inwoners, met daarbovenop 30.000 studenten aan de universiteit en nog eens 10.000 aan de hogeschool. Dat wil zeggen dat 160.000 mensen zich wèl aan de regels houden. Er zijn tot vandaag 166 mensen in Leiden positief getest, waarvan er één nog in het ziekenhuis ligt. Dat is grofweg één op de duizend. Toch neemt het aantal besmettingen opeens hard toe. Want van die 166 zijn er 81 in de laatste week geconstateerd!

En dat klopt ook. Een reproductiegetal, of besmettingsgetal, groter dan 1 betekent dat iedereen die besmet is méér dan één andere persoon aansteekt. Dit gaat volgens een meetkundige reeks, dat wil zeggen dat het aantal besmettingen na een trage start heel erg snel oploopt. Een meetkundige reeks is voor het menselijk brein niet intuïtief te begrijpen. Je moet het uitrekenen om het te kunnen overzien. Als het besmettingsgetal bijvoorbeeld 1,2 is, houdt dat in dat er vier dagen nadat de eerste patiënt ziek werd twee mensen ziek zijn. Na acht dagen zijn dat er 4; na 12 dagen 8; na 16 dagen 16; na 20 dagen 32; en dat gaat zo door met een verdubbeling iedere vier dagen. Na 40 dagen zijn er méér dan duizend mensen ziek en na 80 dagen ruim een miljoen. En er zijn landen waar het inderdaad zo hard gaat! Het reproductiegetal hoeft dus maar een heel klein beetje boven de 1 te liggen om de pandemie gierend uit de hand te laten lopen.

Als het reproductiegetal ònder de 1 blijft, neem te aantal besmettingen overigens net zo snel weer af. Een reproductiegetal van 0,8 levert bijvoorbeeld iedere drie dagen een halvering op van het aantal nieuwe besmettingen. Daarom is het zo verschrikkelijk belangrijk dat we ons toch aan de regels blijven houden.

Lieve fraters en sorores, laat u alstublieft niet van de wijs brengen door mensen die deze pandemie niet serieus nemen. Dat het aantal besmettingen de heel zomer stabiel bleef, kwam door een werkend beleid. Nu mensen ‘het beu zijn’, en er zelfs steeds meer mensen de gevaarlijke propaganda geloven dat Covid 19 géén ernstige ziekte is, zien we dat de besmettingen weer toenemen. Het klopt dat het voor jonge mensen zelden levensbedreigend is. De meeste overledenen waren ouder dan 80. Maar het is géén griep. Ook jonge mensen houden soms heel heftige restverschijnselen aan de ziekte over. Ik werk als psycholoog in een huisartsenpraktijk en ik ken veel mensen die het gehad hebben. Sommige mensen hebben er artrose aan overgehouden of hartklachten. Een van onze therapeuten, leeftijd vóór in de dertig, is vier maanden nadat ze genezen is verklaard nog steeds niet in staat om te werken. Revalideren zal misschien nog wel een jaar duren. Een andere veel voorkomende restschade is geurverlies. Ik moet er niet aan denken dat iemand door die rotziekte nooit meer van lekker eten kan genieten!

Dus vanuit mijn sanctum doe ik een dringende oproep aan u allemaal. Blijf voorzichtig! Denk niet dat het allemaal wel meevalt. Dit is geen politiek standpunt, maar een advies vanuit de medische hoek. Van iemand die dicht bij het vuur staat.